Laurien Renckens

Laurien Renckens Nijmegen
untitled #01-2019 30x24 acryl and tape on wood
Laurien Renckens Nijmegen (2)
untitled #10-2019 30x24 acryl on wood
Laurien Renckens Nijmegen (3)
untitled #01-2018 acryl op linnen 150x120
Laurien Renckens Nijmegen (4)
untitled #22-2019 30x24 acryl and tape on wood

Over het werk van Laurien Renckens

Iedereen kent de sensatie van een smetteloze, witte wereld in de winter. Wat overheerst, is stilte. Beeldend kunstenaar Laurien Renckens maakt schilderijen die zijn als onbetreden sneeuw. Zij maakt doeken van een oneindige verstilling en puurheid.
Haar werken hebben dan ook geen titel, alleen een nummer en datum. Dat is voldoende.

Naar de leegte op haar grote, vaak monochrome doeken moeten we leren kijken. Ze zijn helemaal niet leeg, maar wel op het eerste gezicht. In haar Studio Laurien Renckens in Nijmegen, in een voormalige triplexfabriek die De Houtwerf heet, werkt ze vol toewijding aan haar oeuvre. De witgeverfde vloer van haar atelier gebruikt ze als wanden: er liggen kunstwerken uitgestald, prachtige monochromen met nauwelijks zichtbare tekening of belijning erin. Ruimtes van visuele stilte.

Het is de toeschouwer die naar tastbare begrippen zoekt om haar werk te duiden. We zoeken naar houvast in het herkenbare. Renckens schept echter leegte, vervuld van betekenis. In haar werk bepleit ze een nieuwe manier van kijken. De gemiddelde museumbezoeker kijkt ongeveer een halve minuut naar een kunstwerk; dat is betrekkelijk vluchtig. Haar werk drukt de wens en het geloof uit dat tijd een wezenlijk onderdeel is van het scheppen van kunst, maar ook van het beleven ervan. Schilderijen zoals die van haar “nemen de toeschouwer mee naar jezelf toe”, zoals ze het formuleert; „Je verliest jezelf erin.” Het zijn namelijk geen landschappen of zeegezichten die Renckens schildert. Als we dat eenmaal kunnen zien, hebben we een nieuwe manier van kijken ontwikkeld. Het kijken zonder houvast. Kijken naar beeldende kunst als luisteren naar muziek. Muziek is klank en ritme, beeldende kunst is vorm, kleur en ook ritme. We komen in een nieuwe wereld van het ‘vertraagde kijken’ terecht. Niet meteen duiden. Nee. Afwachten, kijken en weer afwachten wat die geschilderde leegte met ons doet; met ons hart, met onze hersenen. Niet alleen voor de toeschouwer, ook voor de kunstenaar zelf vormt kijken de essentie. In deze tijden van beeldbombardement behoort serene leegte tot ons kostbaarste bezit. Visuele drukte is toegankelijk; we worden er dagelijks mee geconfronteerd. Een schilderij dat ogenschijnlijke leegte uitbeeldt is daarentegen nieuw. Leegte moeten we veroveren en vooral: accepteren.

Haar geometrisch abstracte werk, opgebouwd uit kleurvlakken, staat in de traditie van Mark Rothko, Piet Mondriaan, Yves Klein en Barnett Newman. „Je moet over een drempel heen stappen”, aldus de kunstenaar, „om je in dit werk thuis te voelen.” In haar atelier staat een reeks van zes schilderijen die de aandacht trekt. Kijken we van links naar rechts dan is het op het meest linkse doek een donker ‘nachtlandschap’ in zijn geheel afgebeeld, op het tweede doek is het onderwerp naar rechts verschoven en zie je slechts de helft, zodat de linkerzijde wit toont en de rechterzijde niet. Het volgende doek beeldt een derde af, het vierde slechts een smalle strook van de originele afbeelding. Telkens is het beeld meer naar rechts verschoven, totdat het van het doek af dreigt te vallen. En terwijl het beeld afneemt, neemt het wit van het canvas toe. Kijk goed, het is adembenemend. Hier strijdt beeld met leegte, beweging met stilstand.
Het minimalisme van Renckens’ kunst is verslavend. Bijzonder zijn enkele kleine werken die deels zijn afgeplakt met tape. Het lijkt alsof dit een work-in-progress is, maar Renckens doet dat welbewust. Tape is voor haar even belangrijk en betekenisvol als de verf zelf. Tape en verf gaan een innige band met elkaar aan op deze volkomen verstilde, kleine doeken.
Er is haar weleens het verzoek gedaan iets van figuratie aan haar abstracte werk toe te voegen. Maar dat moet beslist niet. Dan verdwijnt de magie. De keuze voor abstractie kan alleen gedragen worden in de volledige absoluutheid ervan. De wens van de toeschouwer naar een figuratief element heeft alles te maken met de moeite die ons brein heeft met de leegte. Leegte geeft geen houvast. Leegte doet ons zoeken naar aanknopingspunten, naar herkenning. Renckens’ werk confronteert ons met ons verlangen naar figuratie. En misschien moeten we dat verlangen overwinnen door eraan te ontstijgen.

Kijken we naar de schilderijen van Laurien Renckens, dan ontdekken we ons innerlijk dat we nooit eerder zagen. Kijken naar haar werk is als een ogenspel: we ontdekken dat onze blikrichting als vanzelf van donker naar licht gaat, van het duistere naar het stralende. Dat zegt zoveel over hoe we in het leven staan, waar we vandaan komen, waar we heen willen gaan. Schilderijen als die van Laurien Renckens doen ons de tijd vergeten en nemen ons mee naar het onbekende.

Kester Freriks okt 2019

Openingstijden

Op afspraak is mijn atelier te bezoeken; 0621826899 of mail naar info@laurienrenckens.nl

  • Schilderkunst

Stuur een bericht naar Laurien Renckens