een interview met Jacob Bos door Paul M. Borggreve (juli 2009 Moving Art Magazine)
Jacob Bos (1963) is een Fries, woonachtig in Drenthe en werkzaam in Groningen. Ik zoek hem op in zijn atelier gevestigd aan het Lage der A, een van de meest schilderachtige plekjes in de stad Groningen. Als ik binnenstap is Jacob net bezig met een glasobject, gemaakt van honderden kleine vierkantjes die samen een onnavolgbaar maar toch ritmisch patroon van kleur en licht vormen.
‘Het is nog niet af’, waarschuwt Jacob mij terwijl ik bewonderend naar zijn werkstuk kijk.
‘Het heet Timeshift. Dat is een serie waar ik op dit moment mee bezig ben. Tijdsverschuivingen. Ik probeer het beeld te vangen van de ervaring dat je sneller dan het licht reist. De verschuiving die je meemaakt als je in een snel rijdende wagen zit. Het verschil dat ontstaat in perspectief. Mijn uitgangspunt is geweest ‘Victory Boogie Woogie’ van Mondriaan, die in blokjes en lijnen het ritme van de muziek probeert te vangen. Zoiets doe ik hier met glas: vierkante plaatjes, gekleurd en kleurloos glas als bouwstenen voor een driedimensionale ervaring.’
‘Je noemt jezelf glaskunstenaar. Mijn eerste associatie is dan glasblazen.’
‘Glas is een prachtig materiaal waarvan veel mensen de fantastische eigenschappen vaak niet kennen. Het is een heel hard materiaal, maar ook kwetsbaar. Het lijkt stijf en toch kun je er alle vormen maken die je wilt. Glas biedt zoveel mogelijkheden. Voor de sculpturen die ik op dit moment maak, gebruik ik de vlakglasverlijmingstechniek: al mijn beelden zijn opgebouwd uit minuscule bouwdeeltjes, glasstroken, stukjes, soms nog kleiner dan een vierkante centimeter. Door lassen aan te brengen met een speciale UV-lijm vormen ze één geheel. Deze techniek is in basis heel eenvoudig, maar de uitwerking vereist heel wat: elk strookje moet op maat gesneden worden en gepolijst. Dan pas kan ik ze aan elkaar lassen. Elke las moet dertig seconden drogen….’
‘Dat klinkt als monnikenwerk.’
Jacob grijnst. ‘Niet alles is zo arbeidsintensief. Ik maak ook gebruiksvoorwerpen als lampen. Mijn voorliefde voor glas komt voort uit de brede mogelijkheden van het materiaal: van een eenvoudige vaas tot een complexe constructie . De glasstroken die ik in mijn werk gebruik zijn mathematische vormen: exacte rechthoeken, een uiterst sobere precieze basisvorm. Het wonderlijke is dat die starre basisvorm zich uitstekend leent om beweging vast te leggen, waarbij het glas ook nog het licht toevoegt.
Een mooi voorbeeld daarvan is mijn ontwerp voor de HISWA - award (brancheorganisatie voor watersportbedrijven). Op de eerste blik geeft het sculptuur de sensatie van twee vleugels, misschien van een opstijgende watervogel, in een sierlijke beweging. Toch zijn deze vleugels opgebouwd uit dunne glasstroken. Ik heb bij dit werk speciaal gekozen voor floatglas, vensterglas, omdat dat door het licht een azuurblauwe tint krijgt, de associatie met water ligt dan voor de hand. Zeker omdat het beeld gedeeltelijk gezandstraald is: het lijkt net of er een waas waterdruppels bovenop de vleugels ligt. Het beeld blijft door de tegenpolen die het materiaal glas in zich heeft altijd spannend: recht en stijf, ten opzicht van elegante, beweging, transparant ten opzichte van vorm, en de lichtbreking die in elke positie een unieke werking heeft.’
‘Je gebruikt meerdere soorten glas?’
Vensterglas is vaak mijn basis. Maar ik maak ook gebruik van kleur, zoals in de Timeshift-serie. Ik ben nu bijvoorbeeld ook bezig met een werk dat als uitgangspunt de draaiing van een DNA-keten heeft. Om kleur in de rotatiebanen tot zijn recht te laten komen hoef ik maar heel kleine stukjes te gebruiken. Door het licht spreidt de kleur zich van zelf. Gekleurd glas versterkt bovendien de dieptewerking van een beeld, omdat niet elk glas even transparant is. Ik maak gebruik van glas uit oude partijen van glazeniers. De gekleurde bouwstenen in mijn werk hebben een eerder leven gehad in kerken en boerderijen . Dat is ook zoiets moois van glas: het vergaat niet. Hoewel mijn sculpturen een modern, strak design hebben, gebruik ik er materiaal voor dat soms honderden jaren oud is.’
‘Toch kies je juist glas om beweging weer te geven.’
Beweging is op dit moment het thema in mijn werk. Er is niets dat stilstaat. Alles gebeurt in golven, rimpelingen, vloeiende lijnen, stromen. Een beeld is op zichzelf statisch. Het mysterie is dat een kunstenaar door gebruik van materiaal en vorm dat beeld tot beweging kan brengen. Dat is wat mij bezighoudt en fascineert.’
Ik werp nog een blik op het werk dat zelf nog in beweging is ‘Timeshift’. Het zonlicht speelt met de kleine oppervlakken die soms weerkaatsen, dan opslorpen, een blok dynamiek: onbewogen bewogen.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
