DE FOTO'S IN DE PORTFOLIO IS EEN GREEP UIT MIJN COLLECTIE. Klik hiervoor op www.jokevanlier.kunstinzicht.nl DE WERKEN ZIJN ALLEMAAL UNICA'S. Hieronder leest u een stuk over mijzelf en glas. Daarna vindt u enige uitleg over wat is GLAS FUSEN en wat is GLA

JOKE van LIER

Van glas zijn vele gebruiksvoorwerpen gemaakt, denk maar aan drinkglazen. Maar ze heeft bijvoorbeeld ook een beschermende functie tegen de kou. Voor mij echter betekent glas, KUNST.

Naast het bekende glasblazen is glasfusen al eeuwen oud. Vanaf de ontwikkeling van het glasblazen is zij echter in de vergetelheid geraakt. In het begin van de 20ste eeuw rond de zestiger jaren heeft het glasfusen weer aan populariteit gewonnen. Door middel van fusing, casting of handvormen aan de blaaspijp (dit zijn de zogenaamde warmtetechnieken) maak ik kunstwerken van glas. Om deze mooi te presenteren, maak ik ook standaards van ijzer en/of RVS.

Het glas heeft mij gegrepen. Ze is sterk en tegelijk breekbaar. Door boeken te lezen, glasmusea en -galeries te bezoeken en bij bekende glaskunstenaars in Nederland, België, Frankrijk en Tsjechië lessen te volgen, maak ik mij steeds meer technieken eigen. Zo experimenteer ik met veel plezier welke mogelijkheden glas kan bieden.

Glas heeft een schitterend kleurenpalet. Heel bijzonder is het iriserende glas. Door de metaalzouten in de toplaag van dit specifieke glas krijgt het licht van de zon een prachtige schittering in mijn glaskunstwerken. Hierdoor ontstaat een opmerkelijke spiegeling in het glas, zowel opgesteld in huis als in de tuin.

Tijdens mijn reizen buiten de grenzen doe ik veel inspiratie op bij gevestigde glaskunstenaars. Mijn nieuwsgierigheid naar de verschillende werkwijzen en processen van glaskunst, trekken mij naar ateliers in het buitenland, zoals bij vader en zoon Pirini in Biot, Zuid Frankrijk en Jan Friedrich en Boris Sipek in Novi Bor,Tsjechië. De bezoeken aan de vele galeries in Denemarken, Duitsland, België en Murano in Italië geven mij bezieling, waardoor ik iedere dag weer uitdaging vind om mij verder te ontwikkelen in glaskunst.

De werken van beroemde glaskunstenaars zijn voor mij een inspiratiebron. Met mijn glaswerken wil ik de toeschouwer enthousiast maken voor de vele mogelijkheden die men met glas kan bereiken. Ik wil daarbij mijn passie delen en de glaskunst in mijn omgeving nieuw leven inblazen. Ik nodig u uit om mijn werk tijdens mijn exposities te komen bekijken.


WAT IS GLASFUSEN?
Glasfusen is een bewerkelijke techniek. Fusen is het versmelten van verschillende stukken glas tot één geheel. (van de engelse term fusen = samengaan) Door verschillende lagen glas samen te voegen ontstaat er een nieuw glasobject. Ook kunnen allerlei materialen worden ingesloten tussen 2 lagen glas, bijvoorbeeld koperfolie of verf, om speciale effecten te creëren. In een tweede fase kunnen samengesmolten glasstukken ook nog worden vervormd, door ze in (of over) een mal te laten afzakken tijdens het stoken in de glasoven. Op deze manier kunnen prachtige schalen, wandstukken en objecten worden gemaakt. Het glas wat gebruikt wordt is “compatible”. Dit betekent dat het glas wat je gebruikt hetzelfde uitzettingscoëfficiëntie heeft. Het glas waar ik mee werk is “Bullseye”. Vriend en vijand zijn het er over eens dat Bullseye het beste glas is om mee te fusen. Bullseye heeft bovendien de meeste kleuren (104) en het glas in de meest verschillende uitvoeringen. Erzijn verschillende dikten en formaten, Platen met diverse patronen en ribbels. En in alle kleuren zijn er fritten (gemalen glas) in vier verschillende groftes en stringers (staafjes) van 1,2, en 4 mm dik.

Het is geen eenvoudige techniek want het stoken in de glasoven vergt aanzienlijke kennis van glas en stooktechnieken. De effecten van het versmelten zijn altijd fascinerend en blijvend mooi.

TOEGEPASTE KUNSTWERKEN
Niet alleen vrij werk, maar ook toegepaste kunst, in glazen deuren, wanden, raampartijen etc. Of het nu voor particulieren is of voor een bedrijf er zijn voldoende ideeën om kunst toe te passen binnen kaders en materialen.
Per object wordt afhankelijk van de dikte of onregelmatigheid van het glas bepaalt welke "stookcurve" geprogrammeerd wordt in de computer van de stookoven. Stookprocessen duren ongeveer 24 uur per keer. Er zijn processen die het glas fusen (plat en op elkaar smelten dus), maar ook processen die de objecten slumpen (buigen).

Fusing-objecten zijn kunststukken die, zoals bij schilders en andere kunstenaars vaak het geval is, uit een spontaan idee en een creatief moment ontstaan. Hoewel het fusingwerk dus vaak als vrije opdracht wordt gemaakt, is het altijd mogelijk om een stuk te laten maken naar eigen idee. Het eindresultaat is altijd iets waar ik nieuwsgierig naar uit kijk!

WAT IS GLAS CASTING?
Zand en betoniet methode. Het zand waarmee gewerkt wordt, noemt men “scherp zand”. Dat is metselzand, klapzand of voegzand. Voegzand is het fijnst met de minste vervuiling. Betoniet is een zeer fijne kleipoeder, het fungeert als bindmiddel. Je kunt ook maïzena gebruiken. De verhouding zand/betoniet is 1000 gram zand en 70 gram betoniet (100:7). Je neemt dus 7% van het gewicht zand. Voordat het zand vermengd wordt met betoniet, dient het zand gezeefd te worden om het zand luchtig te maken en de oneffenheden eruit te halen. De massa moet met de hand vermengd worden tot je geen betoniet meer ziet. Daarna voeg je een bekertje water toe en mengt het tot het water in z’n geheel is opgenomen. Het mengsel is goed, wanneer je een handje zand pakt, erin knijpt en het zijn vorm behoud. Als het direct weer uit elkaar valt, zal er voorzichtig nog wat water aan toegevoegd moeten worden.

Het mengsel moet luchtig in een bak gedaan worden. Bijvoorbeeld in een roestvrijstalen bak. Hierin maak je een negatieve mal, door objecten in het zand te drukken. Daarna wordt de mal gevuld met vloeibaar óf brokken glas. Het gieten van vloeibaar glas (ongeveer 1300 graden) betekent dat het glas eenmaal in de mal, heel snel afkoelt. Het glas krijgt na enige luchtgaten gestoken te hebben rondom de mal, voldoende zuurstof om gelijkmatig af te koelen. Het glas wordt uit de mal gehaald met vuurvaste handschoenen en gaat in de oven om te worden afgekoeld. Dit proces duurt afhankelijk van de dikte van het werkstuk 12 tot 20 uur.
De tweede techniek die gebruikt kan worden is een mal vullen met brokken glas van groot tot klein. De brokken glas worden piramidevormig in elkaar gepuzzeld. Eerst wordt de bodem gevuld en vervolgens laag voor laag. Je moet er op letten dat je aan de binnenzijde aan de zijkanten enige ruimte houdt. Op deze manier kan het glas smelten zonder scherpe rechtopstaande randen. Daarna wordt het glazen werkstuk met de mal in de oven geplaatst en op de juiste manier verwarmd. In 5 uur wordt gestookt naar 850 graden. Daarna vindt de afkoeling plaats naar 516 graden. Twee uur laten staan en dan langzaam in 4 uur naar 350 graden. Hierna in de oven verder laten koelen.
De werkstukken kunnen aan twee kanten bekeken worden. De zandkant kun je met een staalborstel borstelen, dan zit er geen zand meer aan. De voorkant (bovenkant) is glanzend.