Rubrieken
1
Bert Hermans
'Panopticon'
Olieverf op linnen
120 x 100 cm

(Verkocht)

Dit schilderij is geïnspireerd door het recente bouwwerk in New York genaamd 'The Vessel'. De Vessel of ook wel de New York’s Staircase genoemd, is een combinatie van een gebouw, een monument en een kunstwerk. De Vessel bestaat volledig uit trappen die door middel van platforms aan elkaar verbonden zijn. Het lijkt nog het meest op een soort omgekeerde bijenkorf en bestaat uit 154 trappen met in totaal maar liefst 2500 treden. De Vessel is 15 verdiepingen hoog.
Bij het maken van het schilderij is Bert uitgegaan van twee gedachten.
De eerste was om het gebouw een plaats te geven in Rotterdam, stad van de moderne architectuur waarin het gebouw uitstekend zou passen. Om die reden zijn in het schilderij vanaf de uitzichtplatforms diverse doorkijkjes over de binnenstad en omliggende wijken van Rotterdam te zien.
De tweede gedachte van Bert bij dit gebouw annex kunstwerk was, dat door de ronde vorm en holle structuur vanuit het centrum alle platforms kunnen worden geobserveerd waardoor het sterke overeenkomsten vertoont met een panopticon, zoals bedacht door door de Engelse Verlichtingsfilosoof Jeremy Bentham. Het panopticon maakt het mogelijk mensen te controleren, te disciplineren, te bewaken, bestuderen, vergelijken en te verbeteren. Een gebouw volgens dit principe ontworpen bestaat uit een centrale hal met daar omheen ringen van cellen over verschillende verdiepingen gestapeld. Eén opzichter in de hal volstaat om alle bewoners te bewaken, te kennen en te beheersen. Het panopticum dient volgens Bentham veel doelen: als gevangenis, als school, als werkplaats of hospitaal. Tegenwoordig wordt het panopticon vooral geassocieerd met een gevangenis in het algemeen of een koepelgevangenis in het bijzonder. Het oog in het schilderij staat hier voor de observator die alles in één oogopslag kan overzien.