Delano Paul Mac Andrew
Project 'The Neon Chair'

Zitten lijkt onlosmakelijk verbonden met bepaalde beroepen. Toch is de zithouding in de meeste gevallen niet direct van belang voor het werk; de garnalenpelster of de onderwijzer kunnen gerust staan. In de meeste beroepen, waar zitten in feite een bijzaak is, wordt over het geheel genomen ‘gewoon’ gezeten. Dit in tegenstelling tot de – soms hypergestileerde - vorm die te zien is bij de zittende dames in de raamprostitutie. Hier is zitten verheven tot een kunstvorm en zijn ‘zitten en werken’ wel linea recta met elkaar verbonden. Met hun manier van zitten maken de vrouwen reclame – reclame voor zichzelf, voor hun eigen lichaam. Wat de neonlichtjes zijn voor een eenzaam wegrestaurant, is de zithouding voor de prostituees.

De bevallige, gemaniërde zithoudingen van prostituees uit de raamprostitutie aan de Ruysdaelkade vormen de aanleiding voor het maken een aantal zitsculpturen met een lichamelijk en vervreemdend karakter. Het effect van de wijze van zitten bij de prostituees vergelijk ik met neonreclame, maar het mag bekend verondersteld worden dat achter deze schijnbare glans vaak een hoop ellende schuilgaat. Ook de schaduwzijden van het beroep zijn daarom eveneens onderdeel van dit project.

Prostituees hebben in alle tijden gefigureerd in kunstuitingen zoals prenten, boekverluchtingen, schilderijen en foto’s. Of het nu gaat om het schilderij 'Les demoiselles d’ Avignon' van Pablo Picasso of foto’s van raamprostitutie in Amsterdam gemaakt door Ed van der Elsken; de kunstenaars vertellen ons via hun beeldtaal wat over een bepaald fragment van het leven aan de zelfkant van de maatschappij.

De zittende prostituee in 'Les demoiselles d’ Avignon' van Picasso lijkt op de grond te zitten, of zweeft ze er net boven? Dit in tegenstelling tot de dames uit de raamprostitutie; zij zitten – als ze tenminste niet in het raam staan – op een zeer gekunstelde wijze op een hoge stoel of kruk. Hun benen komen hierdoor goed in het zicht; dit lineaire benenspel communiceert op een verleidelijke reclameachtige wijze met de naar binnen loerende klanten op straat.

Voor het project 'The Neon Chair' heb ik diverse kunstwerken waarin prostituees zijn verbeeld gekoppeld aan de hedendaagse raamprostitutie. Het gaat o.a. om schilderijen van Pablo Picasso, Anton Martineau, Henri Toulouse Lautrec, Édouard Manet, foto’s van Ed van der Elsken, de nana van Nicky de Saint Phalle en 'The Hoerengracht' van Kienholz. De zithouding van de afgebeelde figuren dient als basis voor de vormgeving van de zitsculpturen. Vervolgens worden beeldingrediënten toegevoegd die ik associeer met de raamprostitutie zoals deze momenteel voorkomt op de Ruysdaelkade in Amsterdam Zuid

In het werk 'Au Salon de la rue des Moulins' van Henri de Toulouse-Lautrec ‘zit' de afgebeelde figuur niet op haar zitvlak, maar steunt ze op de zijkant van haar heup en been. Deze houding wordt de basis voor de zitsculptuur; als men op het zitobject plaats zou nemen, dan zou men er in dezelfde houding als de afgebeelde prostituee op moeten zitten, met de benen - steunende op de beenleuningen - in de positie die deze dicteren. De menselijke maat in de objecten, verleidt het publiek om zich in te leven in de sculpturen, zodat men eerder kan begrijpen wat de technische functie is van de beenleuningen en welke rol zij spelen in de vormgeving.

De meeste objecten krijgen een geleider die het gezicht verbergt; het lichaam en de lichaamshouding worden geëtaleerd, maar het gezicht is verborgen of afgewend vanwege o.a. schaamte.

Delano Mac Andrew