Ziach at Beelden aan Zee by Jan Teeuwisse, 2014 (English, French & Dutch)) Jan Teeuwisse is director of the Museum Beelden aan Zee / the Sculpture Institute at The Hague, NL text from the book Krystyna Ziach / Space of Imagination, Waanders & De Kunst, NL, 2014 photo : exhibition Space of Imagination, Museum Beelden aan Zee, The Hague, NL, 2014 - 2015
In the early forties of the 20th century Ad Windig took photographs of the studios of eight prominent Dutch sculptors: Mari Andriessen, Jan Bronner, Frits van Hall, Gijs Jacobs van den Hof, Hildo Krop, John Rädecker, Bertus Sondaar and Han Wezelaar. Windig’s photographs were to appear in the book Uit de werkplaatsen der beeldhouwers published in 1942, which was initiated by the sculptor and writer Leo Braat. Those studio photos have become legendary, as they documented the emergence of modern Dutch sculpture, which was to have its heyday after 1945. ‘Bringing the public closer to sculpture in general and a number of Dutch sculptors in particular’ was the aim pursued by the enthusiast, Leo Braat, who found photographer Ad Windig at his side. Windig stated in the book that ‘having become so much more familiar with the art of sculpture, he now wished for nothing better than to try it himself!’ Photography and sculpture were two art forms which during the interwar years gradually tore themselves away from the artisanal image that had defined them. Whether Windig indeed started handling the modelling and chiselling tools remains unknown, but conversely it is true that quite a few sculptors started taking photographs of their own sculptures, those of others, studio interiors or simply a flowerpot, animal or landscape. Brancusi and Henry Moore are of course famous cases in point. Interesting examples in the Netherlands are Jaap Kaas and Piet Esser, both keen photographers. Kaas took photographs of his beloved Artis and - on the sly – of Jewish Amsterdam during the occupation; Piet Esser set off in the fifties with the professional camera of the Rijksakademie and took photos of the studios of his colleagues in Paris and of the open-air exhibitions of international sculpture in the parks of Sonsbeek and Middelheim. Quite a few children of artists – Krop, Constant, Esser, Brinkgreve – became photographers; photography had become prestigious as an artistic profession and thanks to artist and architect friends, beginning photographers would always manage to make a living. During the past ten years the Beelden aan Zee museum has regularly focussed on the relationship between sculpture and photography. Hans Rooseboom,curator for photography at the Rijksmuseum, is permanent guest curator for this series of exhibitions. Attention has, among others things, been devoted to the chilly iconography of the coast (Paul Kramer), the worldwide anomaly of the sculptural monument (Eddy Posthuma de Boer), artist portraits (Vincent Mentzel), historic sculptor studios in Paris (Piet Esser) and the industrialization and dismantlement of Carrara (Hans Bol). The dreamy, tactile photographs of Carla van de Puttelaar were shown in combination with a selection of sculptures which this photographer made from the Beelden aan Zee collection. With the choice of Krystyna Ziach this exhibition series for the first time brings us directly to three-dimensional art, the guest curator proving that he too is able to outdo himself. Rooseboom has chosen an artist who was educated as a sculptress and subsequently took photography as her point of departure for making intriguing three-dimensional artwork. In his introduction he tells us why. I thank both of them – Krystyna Ziach and Hans Rooseboom – as well as those who granted works on loan and the publisher Uitgeverij Waanders & de Kunst, for their outstanding cooperation. Translation : Hanny Keulers
Ziach à Beelden aan Zee, 2014, par Jan Teeuwisse, Jan Teeuwisse est directeur du musée Beelden aan Zee / de l'institut de la sculpture à La Haye, NL text du livre Krystyna Ziach/ Space of Imagination, Waanders & De Kunst, NL, 2014
Au début des années quarante du vingtième siècle Ad Windig prit des photos des ateliers de huit éminents sculpteurs néerlandais : Mari Andriessen, Jan Bronner, Frits van Hall, Gijs Jacobs van den Hof, Hildo Krop, John Rädecker, Bertus Sondaar et Han Wezelaar. Les photos de Windig paraîtraient dans le livre Uit de werkplaatsen der beeldhouwers publié en 1942, qui avait été proposé par le sculpteur et auteur Leo Braat. Ces photos d’ateliers sont devenues légendaires, car elles illustraient l’émergence de la sculpture moderne néerlandaise qui connaîtra son âge d’or après 1945. ‘Rapprocher le public de la sculpture en générale et d’un nombre de sculpteurs néerlandais en particulier’ était le but que cherchait à atteindre l’enthousiaste, Leo Braat, qui trouvait à son côté le photographe, Ad Windig. Celui-ci déclarait dans le livre ‘qu’ayant obtenu une tellement plus profonde connaissance de l’art de la sculpture, il ne demandait pas mieux que de l’essayer lui-même !’ La photographie et la sculpture étaient deux genres artistiques qui durant l’entre-deux-guerres se dégageaient progressivement de l’image artisanal qui les avait déterminé. Nous ne savons pas si Windig s’est réellement servi de l’ébauchoir et du ciseau, mais par contre il est vrai que pas mal de sculpteurs ont commencé de prendre des photos de leur propres sculptures, de ceux des autres, des intérieurs d’ateliers ou simplement d’un pot de fleurs, d’un animal ou d’un paysage. Brancusi et Henry Moore en sont évidemment des fameux exemples. Aux Pays-Bas Jaap Kaas et Piet Esser, tous deux des photographes passionnés, sont des exemples intéressants. Kaas a pris des photos de son Artis bien-aimé et – en catimini – de l’Amsterdam juive durant l’occupation ; Piet Esser partait dans les années cinquante avec la caméra professionnelle de la Rijksakademie et prit des photos des ateliers de ces collègues à Paris et des expositions en plein air de la sculpture internationale dans les parcs de Sonsbeek et Middelheim. Pas mal d’enfants d’artistes – Krop, Constant, Esser, Brinkgreve – sont devenus photographes ; la photographie était devenue une profession artistique prestigieuse et à l’aide d’amis artistes et architectes, les photographes novices trouvaient toujours de quoi gagner leur vie. Durant les dix dernières années le musée Beelden aan Zee a régulièrement fixé l’attention sur la relation entre la sculpture et la photographie. Hans Rooseboom, conservateur de la photographie au Rijksmuseum, est le commissaire d’exposition invité permanent de cette série d’expositions. Les matières traitées sont, entre autres, l’iconographie glacé de la côte (Paul Kramer), l’anomalie mondiale du monument sculptural (Eddy Posthuma de Boer), les portraits d’artistes (Vincent Mentzel), les ateliers de sculpteur historiques à Paris (Piet Esser) et l’industrialisation et le démantèlement de Carrara (Hans Bol). Les photos oniriques et tactiles de Carla van de Puttelaar ont été présentées en combinaison avec une sélection de sculptures que cette photographe a fait de la collection Beelden aan Zee. Avec le choix de Krystyna Ziach cette série d’expositions nous amène pour la première fois directement à l’art tridimensionnel et le commissaire d’exposition invité nous prouve que lui aussi peut se surpasser. Rooseboom a choisi une artiste qui a eu une formation de sculptrice et a ensuite pris la photographie comme point de départ pour créer un œuvre tridimensionnel intrigant. Dans son introduction il nous dit pourquoi. Je les remercie tous les deux – Krystyna Ziach et Hans Rooseboom – ainsi que ceux qui nous ont prêté des œuvres et l’éditeur Uitgeverij Waanders & de Kunst, pour leur collaboration excellente. Traduction : Hanny Keulers
Ziach aan Zee, 2014, door Jan Teeuwisse, directeur van het Museum Beelden aan Zee / Sculptuur Instituut in Den Haag. tekst uit het boek Krystyna Ziach / Space of Imagination, Waanders & De Kunst, NL, 2014
In de vroege jaren veertig van de twintigste eeuw fotografeerde Ad Windig de ateliers van acht vooraanstaande Nederlandse beeldhouwers: Mari Andriessen, Jan Bronner, Frits van Hall, Gijs Jacobs van den Hof, Hildo Krop, John Rädecker, Bertus Sondaar en Han Wezelaar. Windigs foto’s zouden verschijnen in het boek Uit de werkplaatsen der beeldhouwers dat in 1942 uitkwam en was geïnitieerd door de beeldhouwer en publicist Leo Braat. Die atelierfoto’s zijn legendarisch geworden en ze documenteren de opkomst van de piepjonge moderne Nederlandse beeldhouwkunst die na 1945 een enorme bloei zou beleven. Het ‘nader brengen van het publiek tot een aantal Nederlandsche beeldhouwers in het bijzonder en tot de beeldhouwkunst in het algemeen’ was het doel dat de bevlogen Leo Braat voor ogen had en fotograaf Windig vond hij aan zijn zijde. Deze verklaarde in het boek ‘zoveel vertrouwder met het beeldhouwen te zijn geworden, dat hij niets liever zou willen dan het nu ook zelf eens probeeren!’ Fotografie en beeldhouwkunst waren media die zich in het interbellum geleidelijk aan ontworstelden van het ambachtelijke imago dat ze had bepaald. Of Windig daadwerkelijk naar het boetseerhoutje en de beitel heeft gegrepen is niet bekend, maar omgekeerd is het wel zo dat nogal wat beeldhouwers zijn gaan fotograferen: eigen beeldhouwwerk, dat van anderen, atelierinterieurs of gewoon een bloempot, beest of landschap. Beroemd zijn natuurlijk de voorbeelden van Brancusi en Henry Moore. Interessante voorbeelden in Nederland zijn Jaap Kaas en Piet Esser, beiden verwoede fotografen. Kaas fotografeerde zijn geliefde Artis en - in het geniep - joods Amsterdam tijdens de bezetting; Piet Esser ging in de jaren ’50 op pad met de professionele camera van de Rijksakademie en fotografeerde de ateliers van zijn collega’s in Parijs en de openluchttentoonstellingen van internationale beeldhouwkunst in de parken van Sonsbeek en Middelheim. Nogal wat kinderen van kunstenaars – Krop, Constant, Esser, Brinkgreve – zijn fotograaf geworden. Als artistiek vak had de fotografie aanzien verworven en dankzij bevriende kunstenaars en architecten was er altijd wel iets te verdienen voor een beginnende fotograaf. In de afgelopen tien jaar heeft museum Beelden aan Zee met regelmaat aandacht besteed aan de relatie beeldhouwkunst - fotografie. Vaste gastconservator voor deze reeks van tentoonstellingen is Hans Rooseboom, conservator Fotografie van het Rijksmuseum. Aandacht werd o.a. besteed aan de verkleumde iconografie van de kunst (Paul Kramer), de wereldwijde anomalie van het sculpturale monument (Eddy Posthuma de Boer), kunstenaarsportretten (Vincent Mentzel), historische Parijse beeldhouwers ateliers (Piet Esser) en de industrialisering en onttakeling van Carrara (Hans Bol). De verdroomde, tactiele foto’s van Carla van de Puttelaar werden getoond in combinatie met een selectie van beelden die deze fotograaf uit de collectie van Beelden aan Zee had gemaakt. Met de keuze voor Krystyna Ziach komen wij in deze reeks voor het eerst regelrecht terecht in de driedimensionale kunst en bewijst de gastconservator dat ook hij in staat is over zijn eigen schaduw heen te stappen. Rooseboom heeft gekozen voor een kunstenaar die als beeldhouwer is opgeleid en vervolgens de fotografie als uitgangspunt heeft genomen voor intrigerend, objectmatig werk. In zijn inleiding vertelt hij waarom. Ik dank beiden – Krystyna Ziach en Hans Rooseboom –, de bruikleengevers en Uitgeverij Waanders & de Kunst voor de voortreffelijke samenwerking.
