Rubrieken
Krystyna Ziach
De Eindeloze Spiegeling van Alles Naar Elkaar, Tien Jaar Fotowerk van Krystyna Ziach in het Nederlands Fotomuseum in Sittard, NL (Dutch) part I
Door : Mirelle Thijsen
4 juni 1994 | Het Financieele Dagblad, NL
photo : The Sense of Time, fotosculptur, tentoonstelling A Chamber of Mirrors, 1994

Krystyna Ziach heeft haar opleiding tot beeldhouwer aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Krakau nooit verloochend. Gevoel voor ruimte spreekt uit al haar fotowerken. In het Nederlands Fotomuseum te Sittard ligt de nadruk dan ook op haar ruimtelijke werk. De tentoonstelling A Chamber of Mirrors is geen klakkeloos overzicht van tien jaar fotowerk uit de periode 1984-1994, maar uiterst overwogen samengesteld naar een leidmotief: de illusie van ruimte. Zelfs in kleur is er gestreefd naar een eenheid. Voor het eerst worden fotografische objecten uit verschillende stadia van haar artistieke loopbaan behoedzaam met elkaar geconfronteerd. In een negentiende-eeuwse stadsschool in Sittard opende in oktober 1993 het Nederlands Fotomuseum. Directeur Coen Eggen kende zichzelf bij aanvang meteen een 'ambassadeursrol' toe, gericht op het publiek in de zogeheten Euregio, met Limburg als middelpunt van een aantal grote Duitse, Belgische en Noordfranse cultuursteden. Door een brede 'interculturele' opzet en samenwerking met nabijgelegen instanties als het Folkwangmuseum in Essen, het Ludwig Museum in Keulen en het MusÈe de la Photographie in Charleroi, kan het zich mogelijk op een interessante wijze gaan profileren ten opzichte van het tentoonstellingsaanbod in het een paar maanden geleden geopende Nederlands Foto Instituut te Rotterdam. Tot nu toe staan er voornamelijk solotentoonstellingen op het programma van fotografen die in de eigen collectie vertegenwoordigd zijn. Naast een hele verdieping voor fotografische 'hardware' is het de enige collectie in Nederland met een permanente tentoonstellingsplek voor hedendaagse fotografie van in Nederland wonende en werkende kunstenaars. De tentoonstelling VER=HIER bood een eerste kennismaking met vijfendertig werken uit de eigen collectie hedendaagse Nederlandse fotografie. Een tentoonstelling die liet zien dat het een collectie is die zich niet bindt aan stijlen of stromingen, maar bouwt aan een verzameling 'die de intrinsieke kracht van het afzonderlijke beeld' prevaleert. Het verwervingsbeleid is dan ook vooral een gevoelskwestie, die zich enigszins in banen laat leiden door de keuze te beperken tot de genres landschap en portret. In 1994 is daar voorzichtig een derde categorie aan toe gevoegd: het stilleven. Aan al deze criteria beantwoordt het werk van de in Amsterdam woonachtige Poolse kunstenares Krystyna Ziach (1953). Haar door het Nederlands Fotomuseum aangekochte werk getiteld Black cross of Malevich, uit de serie Melancholie(1989/90) is in zekere zin representatief voor haar oeuvre, omdat het in dit en al het daaropvolgend werk gaat om de begrippen 'polariteit' en 'labiliteit'. Ziach is enerzijds geobsedeerd door proporties, orde en perfectie en anderzijds voelt ze zich mateloos aangetrokken tot irrationele verschijnselen en intuitieve ingevingen. In al haar, projectmatig tot stand gekomen, fotowerk staat de illusie van ruimte als een filosofisch vraagstuk centraal.
Haar oeuvre is eigenzinnig te noemen. Het valt niet te categoriseren onder een bepaalde stroming of stijl. Ziach's recente werk doet nog het meest denken aan sommige fotografische installaties van de Britse kunstenares Helen Chadwick, hoewel inhoudelijk gezien de onderlinge verschillen hemelsbreed zijn. Ziach spreekt van haar 'fotosculpturen' als ze het heeft over de tien objecten uit haar jongste serie, A Garden of Illusion (1993), die vorig jaar ten dele in Galerie RAM in Rotterdam tentoongesteld is geweest. Daarin draait alles om het raadsel van de weerspiegeling. De 'mimesis' staat erin centraal, ofte wel de oneindige spiegeling van alles naar elkaar.